Rodzaje lin żeglarskich – jakie liny znajdziemy na jachcie
Niezależnie od doświadczenia, każdy marynarz musi znać rodzaje i zastosowanie lin żeglarskich. Mimo iż mnogość słownictwa, jakie należy przyswoić, osobom mało doświadczonym przysparza wielu trudności, to jednak warto pamiętać, że liny na jachcie zalicza się do podstawowego wyposażenia. Ożaglowanie, olinowanie i omasztowanie jest częścią takielunku i pełni istotne funkcje. Przeczytaj i poznaj rodzaje lin żeglarskich!
Jakie rodzaje olinowania wyróżnia się na jachcie?
Istnieją dwa rodzaje olinowania: stałe i ruchome. Do pierwszej grupy zalicza się liny, profile mocujące maszty, pręty, wystrzał z kadłubem oraz bukszpryt. Dzięki nim możliwe jest przeniesienie obciążenia dynamicznego (tworzącego się pod wpływem czynników zewnętrznych, np. wiatru lub pracy jachtu na wodzie) i statycznego na kadłub.
Mocowania lin na jachcie można przytwierdzać w różnych miejscach, dlatego tak często mają one nazwy nawiązujące do konkretnego miejsca zamocowania. Drugi koniec mocuje się do stałych elementów omasztowania albo do pokładu.
Cechą lin żeglarskich zaliczanych do olinowania stałego jest to, iż podczas wykonywania manewrów, nie są one używane. Jedynie okresowo sprawdza się je i poprawia napięcie.
Olinowanie ruchome tworzy zaawansowany system lin (włókiennych i miękkich stalowych), razem z blokami. Są one wykorzystywane przy obsłudze takielunku i reszty osprzętu, do którego zalicza się płetwę sterową i miecz. Wyróżnia się tutaj kontrafały, brasy, szoty, fały, obciągacze i inne.
Rodzaje lin żeglarskich zaliczanych do olinowania stałego
Liny na jachcie usztywniające maszt prostopadle do płaszczyzny symetrii kadłuba nazywa się wantami. Umiejscowione są parami na każdej burcie. Innym typem lin są sztagi. Podtrzymują maszt w symetrii kadłuba. W zależności od wielkości jachtu można zastosować jeden sztag, który łączy dziób z masztem, a przy większych łodziach może być więcej tego typu lin żeglarskich.
Liny łączące dziób z masztem to forsztagi. Uniemożliwiają przechylanie się masztu w kierunku rufy. Biegnie ona wzdłuż kadłuba. W kierunku rufy wyróżnia się także trumsztagi, bombramsztagi, bramsztagi i stensztagi.
Achtersztag jest liną używaną do usztywnienia masztu od rufy. Z kolei jumpsztag stabilizuje stengi. Lina ta jest rozłożona od masztu. Na dalszym odcinku rozparta jest o jumpsaling, aby wrócić w stronę masztu. Duże znaczenie ma też baksztag. Rozciąga się od szczytu masztu i biegnie burtą do rufy. Występują w parach i pracują zmianowo na lewej lub prawej burcie. W praktyce podczas manewrów jedna z lin jest luzowana, a druga używana.
Rodzaje lin na jachcie zaliczane do olinowania ruchomego
Fały to liny na jachcie wykorzystywane do stawiania żagli, podnoszenia ruchomego omasztowania, płetwy sterowej i miecza. Z kolei kontrfały pracują w chwili luzowania fału w sytuacji, kiedy wybrany element nie opuszcza się pod wpływem jego ciężaru.
Kolejnym rodzajem liny żeglarskiej jest fał grota lub żagla, który podnoszony jest na innym maszcie. Do tej grupy zalicza się np. fał bezana. Liny te mogą mieć jeden lub kilka odcinków, różniących się od siebie materiałem wykonania.
Warto również wyszczególnić pikfał, mocowany przy piku gafla. Jest niezbędny przy stawaniu żagla gaflowego. Co więcej, od bardy gafla odchodzi inna zamocowana lina, jaką jest gafelfał. Z kolei lina topenanta podnosi i podtrzymuje bomy.
Cechą rozpoznawczą olinowania ruchomego jest stosowanie fałów roboczych, używanych przy opuszczaniu i wznoszeniu żagli. Istotne są też szoty. Dzięki nim można manewrować żaglami, ustawiając je pod wybranym kątem w zależności od kierunku wiatru. W przeciwnym kierunku do szotów pracują kontraszoty. Na jachtach spotyka się również dirki.
Rodzaje i znaczenie lin cumowniczych
Liny cumownicze są szczególnym typem olinowania ruchomego i stosuje się je do cumowania obiektu i przytwierdzania go do np. boi lub nabrzeża. Wyróżnia się ich kilka rodzajów, w tym: cumy działające na zewnątrz jachtu, szpringi stosowane wewnątrz statku. Ostatni rodzaj lin żeglarskich to bresty, działające prostopadle do osi jachtu.
Jak widać, istnieje wiele typów lin na jachtach, a każdy żeglarz powinien znać ich przeznaczenie i sposób użycia. Warto pamiętać, że mogą być one wykonane z różnych materiałów. Tym samym, istnieją liny kewlarowe, z dyneemy, poliestrowe i polipropylenowe.
materiał zewnętrzny
22 ciekawostki o społeczeństwie Gwatemali
Zbiór informacji i ciekawostek o społeczeństwie Gwatemali (wielkość populacji, gęstość zaludnienia itd.).
10 ciekawostek o gospodarce i finansach Finlandii
Zbiór informacji i ciekawostek o finansach Finlandii (wysokość podatków, poziom inflacji, dług zagraniczny i wewnętrzny, PKB, rezerwy złota).
16 ciekawostek o społeczeństwie Kongo
Zbiór informacji i ciekawostek o społeczeństwie Kongo (wielkość populacji, gęstość zaludnienia itd.).
13 ciekawostek o pracy w Szwecji
Zbiór informacji i ciekawostek o pracy w Szwecji (zarobki, czas pracy, wiek emerytalny itd.).