Derby na wrotkach

fot. Earl McGehee / wikipedia.org (CC BY-SA 3.0)

Derby na wrotkach (Roller Derby) – jest to sport zespołowy rozgrywany na rolkach na owalnym torze. Ewoluował on z tradycyjnej jazdy na wrotkach, łącząc w sobie elementy hokeja i futbolu amerykańskiego.

Jest to sport brutalny w którym często dochodzi do walki na pięści między zawodnikami. Dziwić może fakt, że głównie uprawiany jest przez kobiety.

Na całym świecie działa obecnie ponad 600 kobiecych lig, a największą popularnością cieszy się w Stanach Zjednoczonych. Lig amatorskich jest na świecie ponad 1200. Amerykanie stworzyli wiele lig juniorskich zarówno żeńskich jak i męskich. Dołączyli go do finansowanych sportów szkolnych.

Historia

Sport ten wymyślony został w 1930 roku przez Leo Seltzera i Damon Runyona w Stanach Zjednoczonych. Na identycznym torze odbywały się jazdy wytrzymałościowe, polegające na przejechaniu aż 57 tysięcy okrążeń. Coś takiego nie mogło być ciekawe dla publiczności, dlatego wyżej wymienieni panowie wpadli na pomysł, żeby znacznie ten wyścig skrócić, utworzyć drużyny, a następnie po paru latach wprowadzili możliwość kontaktu między zawodnikami. Przyniosło to zamierzony efekt i w ciągu niespełna 10 lat zyskał na popularności. W 50 amerykańskich miastach, ponad 5 milionów ludzi z zapałem kibicowało swoim drużynom w pierwszej profesjonalnej lidze.

W 1948 roku, derby na wrotkach zadebiutowały w nowojorskiej telewizji.

W obecnych czasach jest to sport międzynarodowy, uprawiany nawet w Egipcie, czy Dubaju. W ligach amatorskich występuje coraz więcej mężczyzn.

fot. Brian James Macke / wikipedia.org (CC BY-SA 2.5)

Zasady gry

Zasady gry zostały ustalone przez (WFTDA) Women’s Flat Track Derby Association. Obecnie około 95 % wszystkich meczów odbyło się wedle tych reguł.

Dwie 14 osobowe drużyny wrotkarzy walczą ze sobą na owalnym torze.

Mecz podzielony jest na 30 dwuminutowych wyścigów, między którymi są 30 sekundowe przerwy. W każdym z nich bierze udział po pięciu zawodników, czterech obrońców, oraz ścigacz, mający na kasku czepek z dwiema charakterystycznymi gwiazdami.

Jako pierwsi startują obrońcy, jadą oni w średnim tempie. Około 3 metry za nimi ustawieni są ścigacze. Startują chwile po obrońcach, starając się osiągnąć jak najszybszą prędkość. Ich zadaniem jest zdobywanie punktów poprzez wyprzedzanie przeciwników. Zawodnicy mogą blokować rywali tułowiem i udami tylko w wyznaczonych do tego miejscach. Przeważnie dochodzi do kontaktu między obrońcami, a ścigaczami.

Sport ten umożliwia stosowanie wielu taktyk, gdyż w tym samym momencie drużyna broni i atakuje. Przeważnie dwóch obrońców atakuje ścigacza przeciwnika, a pozostałych dwóch toruje drogę swojemu ścigaczowi.

Faulem jest każdy kontakt przy użyciu części ciała poniżej kolan, oraz powyżej ramion. Po przewinieniu trafia się na minutę na ławkę kar. Emocje często biorą górę i dochodzi do sytuacji gdy drużyna ma dwóch, a nawet trzech zawodników mniej. Zdarzyć się może nawet tak, że zostanie na torze po jednym zawodniku.

Po otrzymaniu siedmiu kar, następuje zakaz powrotu na tor.

fot. TaraO / wikipedia.org (CC BY-SA 4.0)

Wyposażenie zawodników

Wszyscy gracze jeżdżą na czterokołowych wrotkach oraz są zobowiązani do noszenia sprzętu ochronnego, czyli koniecznie trzeba mieć: kask, osłony na ramiona, łokcie, nadgarstki, kolana i ochraniacz na zęby. Niektórzy zawodnicy noszą jeszcze pikowane spodnie do kolan, twardy biustonosz sportowy (dla kobiet) i ochraniacz na krocze (dla mężczyzn).

Derby na wrotkach ciekawostki

1. Rozważana jest możliwość dołączenia tego sportu do Igrzysk Olimpijskich w 2024 roku.

2. Był to jeden z pierwszych sportów, w którym kobiety mogły na tych samych zasadach rywalizować co mężczyźni.

3. Dużo zawodników w amatorskich ligach nie dostaje żadnego wynagrodzenia, a nawet musi płacić za możliwość uprawiania tego sportu.

4. Wzmianki o tym sporcie są w wielu znanych filmach, chociażby w polskim klasyku “Kochaj albo rzuć” – ostatnia część trylogii “Sami swoi”. Bratanica Pawlaka – Shirley w jednej ze scen ukazana jest jako zawodniczka derbów na wrotkach.

5. Większość zawodników, zgodnie z tradycją występuje pod pseudonimem. Twierdzą, że zwiększa to ich morale.

6. Dla celów marketingowych nazwy turniejów mają różne nazwy typu : “derby żywych trupów”.

7. W 1972 roku padł rekord frekwencji na jednym meczu. Na stadion przyszło dokładnie 50 118 widzów.

8. II wojna światowa była poważnym zagrożeniem dla tego sportu, ponieważ ponad połowa zawodników trafiła do sił zbrojnych armii amerykańskiej.