Śladami „Pana Tadeusza” w Wielkopolsce

Jak Mickiewicz znalazł się w Wielkopolsce?
Wybuch powstania listopadowego 1830 r. zastał Mickiewicza w Rzymie. Ponad pół roku zajęło wieszczowi zorganizowanie fałszywych dokumentów i dotarcie do Księstwa Poznańskiego, a konkretnie do Śmiełowa. Stąd, dzięki pomocy właścicieli Śmiełowa, Gorzeńskich, przedostał się do zaboru rosyjskiego przez Prosnę, będącą wówczas granicą między zaborami. Długo jednak nie zabawił po tej stronie rzeki. Trudno powiedzieć, czy to z powodu upadającego powstania, czy ciepłego przyjęcia w Śmiełowie, szybko powrócił do gościnnego pałacu Gorzeńskich, w którym bawił dość długo, zwiedzając okoliczne wsie i miasteczka.
Zamek Horeszków to wielkopolski Żerków
Śmiełów to także znakomita kawa spod ręki niejakiej pani Ciastowskiej, o której Wieszcz pisze w „Panu Tadeuszu”:
„Takiej kawy, jak w Polszcze nie ma w żadnym kraju:
W Polszcze, w domu porządnym, z dawnego zwyczaju,
Jest do robienia kawy osobna niewiasta,
Nazywa się kawiarką…”
Będąc w Śmiełowie, Mickiewicz usłyszał o pożarze, który strawił zamek Radolińskich w pobliskim Żerkowie. Udał się na miejsce, a zgliszcza musiały zrobić na poecie ogromne wrażenie – stały się pierwowzorem zamku Horeszków w „Panu Tadeuszu”. Dziś w Żerkowie pozostał jedynie ślad zamku w postaci obrysu z cegieł i ilustracji, które można podziwiać w dawnym zamkowym parku. Zachowała się wyłącznie dawna brama prowadząca do posiadłości.
Telimena, czyli pikantne szczegóły wielkopolskiego romansu
Romans niewątpliwie miał miejsce, jednak nie zachowały się żadne szczegóły życia intymnego poety z tego okresu. Jeśli więc ktoś liczy na szczegółową relację buduarowych perypetii z udziałem zabawek erotycznych na miarę fleshlight z EasyToys czy innego znanego sklepu z gadżetami, na pewno się rozczaruje. Warto jednak wspomnieć, że nasz wieszcz na pewno nie prowadził ascetycznego trybu życia. Świadczy o tym choćby fakt, że już na emigracji w Paryżu niemal 10 lat zajmował wspólne mieszkanie nie tylko ze swoją żoną, Cecylią Mickiewicz, ale również z kochanką, Ksawerą Deybel, która zresztą urodziła mu dwoje dzieci: Andrée i Emanuelle.
Powróćmy jednak do Wielkopolski i wcześniejszego okresu życia poety. Przebywając w Śmiełowie, Mickiewicz poznał siostrę gospodarzy, Konstancję Łubieńską, którą zainteresował się z wzajemnością. Kobieta musiała być nim wręcz zafascynowana, skoro chciała nawet porzucić męża i piątkę dzieci dla Mickiewicza. Poecie jednak chyba było to nie na rękę, ponieważ związek szybko się zakończył, choć wieszcz nie zapomniał umieścić Łubieńskiej na kartach „Pana Tadeusza” w roli Telimeny. Konstancja i Adam pozostali w długoletniej przyjaźni ze sobą – Łubieńska wspierała poetę finansowo, z czego on chętnie korzystał.
Choryń, Kopaszewo, Lubiń i Cichowo
Poza Śmiełowem Mickiewicz przebywał również w wielkopolskiej Choryni, gdzie zaprzyjaźnił się z Józefem Taczanowskim. Trzymał do chrztu jego córkę Zosię, co zostało odnotowane w księgach parafialnych. To właśnie w Choryni, poeta dowiedział się z listów przyjaciela – Stefana Garczyńskiego – o obronie reduty Ordona, co zaowocowało oczywiście dziełem „Reduta Ordona”.
Kolejny trop prowadzi do Kopaszewa, majątku Skórzewskich. Zarówno o Kopaszewie, jak i panu Skórzewskim Mickiewicz wspomina w rękopisie „Pana Tadeusza” (w wersji drukowanej tego fragmentu nie ma). Następnym śladem na kartach epopei są Lubiń i klasztor Benedyktynów, który Mickiewicz niewątpliwie odwiedził. Być może benedyktyński habit księdza Robaka ma związek właśnie z lubińskim klasztorem. Prawdopodobnie również w okolicach Lubinia Mickiewicz poznał historię sporu dwóch braci Bojanowskich, którzy posprzeczali się o swoje charty podczas polowania, co ma swoje odzwierciedlenie oczywiście w sporze Asesora z Rejentem o Kusego i Sokoła.
Ostatnim przystankiem na trasie wielkopolskiej historii „Pana Tadeusza” jest Cichowo, w którym powstał skansen Soplicowo związany z nakręconym w 1999 r. filmem „Pan Tadeusz” – to właśnie tu przeniesiono filmowy spichlerz, lamus, wozownię, stajnię, stodołę i kurnik.
materiał zewnętrzny
18 ciekawostek o zwyczajach w Hiszpanii
Zbiór informacji i ciekawostek o zwyczajach w Hiszpanii. Czy wiecie, że… W ostatnią środę sierpnia w mieście Buñol odbywa się słynna bitwa na pomidory, w której uczestniczą tysiące ludzi z całego świata.
19 ciekawostek o pracy w Danii
Zbiór informacji i ciekawostek o pracy w Danii (zarobki, czas pracy, wiek emerytalny itd.). Duńczycy cenią sobie work-life balance – rzadko zostają po godzinach, a przerwy na lunch i urlopy są świętością.
21 ciekawostek o społeczeństwie Urugwaju
Zbiór informacji i ciekawostek o społeczeństwie Urugwaju (wielkość populacji, gęstość zaludnienia itd.).
13 ciekawostek o gospodarce i finansach Kolumbii
Zbiór informacji i ciekawostek o finansach Kolumbii (wysokość podatków, poziom inflacji, dług zagraniczny i wewnętrzny, PKB, rezerwy złota).
21 ciekawostek o społeczeństwie Wietnamu
Zbiór informacji i ciekawostek o społeczeństwie Wietnamu (wielkość populacji, gęstość zaludnienia itd.).
22 ciekawostki o społeczeństwie Tanzanii
Zbiór informacji i ciekawostek o społeczeństwie Tanzanii (wielkość populacji, gęstość zaludnienia itd.).